Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco, Vatikan Müzeleri’ndeki antik Parthenon kalıntılarını Yunanistan’a iade etme kararı aldı. Bu kararla, Atina’daki Akropolis’te bulunan Parthenon tapınağına ilişkin 3 modül kalıntı Yunanistan’a iade edilecek.
Vatikan tarafından bugün yapılan açıklamada Papa Francesco’nun bu kararı, “ekümenik yolda ilerleme dileğinin somut bir göstergesi” olarak aldığı belirtildi.
Vatikan, Parthenon kalıntılarının Atina ve tüm Yunanistan Başpiskoposu 2. Ieronimos’a verileceğini açıkladı. Dünyanın en çok ziyaret edilen müzeleri ortasında yer alan Vatikan Müzeleri’nde Parthenon’dan gelen 3 modül kalıntı bulunuyordu.
Müzenin internet sitesinde yer alan bilgilere nazaran bu modüller bir at başı ile iki insan heykelinin kalıntıları. Parthenon’dan gelen bu heykellerin 19. yüzyılda Vatikan koleksiyonuna dahil edildiği belirtiliyor.
Yunanistan Parthenon heykellerinin kalıntılarını öbür ülkelerden alabilmek için uzun müddettir gayret yürütüyor. İtalya da bu yıl, Palermo’da sergilenen bir Parthenon heykeli kesimini Yunanistan’a iade etmişti. Kelam konusu heykel modülünün bir İngiltere konsolosu tarafından 19. yüzyıl başlarında Sicilya’ya getirildiği belirtiliyordu.
Yunanistan, İngiliz diplomat Lord Elgin tarafından İngiltere’ye kaçırılan ve hala British Museum’da sergilenen Elgin Mermerleri’nin de iadesini istiyor. Vatikan’ın iade kararında ise Ortodoks kilisesi ile dini yakınlaşma bildirisi verilmesi dikkat çekiyor. Uzmanlar Vatikan’ın kullandığı lisanın, bu kararın müzedeki öbür eserler için emsal teşkil etmesini önleyecek halde seçildiğini belirtiyor.
Papa Francesco daha evvel de benzeri bir iletiyle, İstanbul Fener Rum Patriği Bartholomeos’a Aziz Peter’in kemikleri olduğuna inanılan kalıntıları ikram etmiş ve bunu ‘’Kiliselerimizin yakınlaşmak için yaptığı seyahatin teyidi’’ olarak nitelemişti.
British Museum ile görüşmeler sürüyor
Yunanistan’da yayın yapan Ta Nea gazetesi Aralık ayı başında geçtiği haberde, İngiltere’nin başşehri Londra’daki British Museum’da bulunan Parthenon heykellerinin Atina’ya iadesi konusunda yapılacak mutabakatta “fazlaca yol kat edildiğini” bildirdi.
Gazete, müze müdürü George Osborne’un Yunan Başbakan Kiriakos Miçotakis ile saklı görüşmeler yaptığını aktardı. Müze, işbirliği için “Yunan hükümeti dahil herkesle konuşacağını” söyledi.
Parthenon Heykelleri, 19. yüzyılın başlarında İngiliz askeri ve diplomat Lord Elgin tarafından Atina’daki Parthenon tapınağından çıkarıldı. Bu yüzden heykellere “Elgin Mermerleri” de deniyor.
Heykeller daha sonra 1816’da İngiliz hükümeti tarafından satın alındı ve British Museum’a yerleştirildi. Mermer figürler, heykeltıraş Phidias tarafından yapılmış, 2500 yıllık tapınağı süsleyen frizlerin bir modülü.
Yunanistan’da Akropolis Müzesi’ndeki Parthenon Galerisi, heykelleri barındırmak ismine on yıldan uzun bir müddet evvel inşa edildi. Stantta, orjinal mermer heykeller, British Museum’dakiler ve başka kimi yabancı müzelerde yer alan kesimlerin alçı kopyaları ile birleştirildi.
Ta Nea gazetesinin aktardığına nazaran, Yunan Başbakan ile yapılan toplantıların birincisi Kasım 2021’de gerçekleştirildi. Yunan Büyükelçi’nin Londra’daki konutunda gerçekleştirilen toplantıda Osborne ile Miçotakis, heykellerin bahtını masaya yatırdı.
Osborne ayrıyeten o toplantının akabinde Yunan Dışişleri ve Devlet Bakanları ile değerlendirmelerde bulundu. Gazeteye haber için görüş bildiren bir kaynak, “Anlaşmanın yüzde 90’ı tamam. Lakin kritik yüzde 10’luk kısmı şimdi tahlile ulaşmadı. Oraya ulaşmak sıkıntı fakat imkansız değil. Kıymetli bir ilerleme kaydedildi” dedi.
Haziran ayında LBC’ye konuşan Osborne, hem İngiltere’nin hem de Yunanistan’ın “koşulsuz yaklaşması” durumunda Parthenon Heykelleri üzerinde “yapılacak bir mutabakat olacağını” söyledi. Bir British Mussum sözcüsü, daha evvel Yunanistan ile Parthenon Heykelleri için kamuoyuna açık bir işbirliği daveti yapıldığını söyledi:
“Dünyadaki ülkeler ve topluluklarla yeni olumlu, uzun vadeli iş birlikler arıyoruz ve buna elbette Yunanistan da dahildir”. British Museum’daki yapıtların koleksiyondan devredilmesi kanunen yasak. Bu koleksiyonun içerisinde 900 Benin Bronzu ile Parhenon Heykelleri de bulunuyor.